Als je diabetes hebt, moet je extra goed letten op wat je eet en drinkt. Het is belangrijk dat je gezonde dingen kiest en dat je regelmatig eet en drinkt. Regelmatig eten betekent dat je drie hoofdmaaltijden eet: ontbijt, lunch en warm avondeten. En als je er behoefte aan hebt, neem je een tussendoortje. Als je regelmatig eet en daar je insuline op aanpast, voorkom je dat je bloedsuiker soms heel hoog of heel laag wordt.
Eiwitten, vetten en koolhydraten
Eten en drinken heb je overal voor nodig: om te groeien, lopen, praten, sporten, spelen, leren en nog veel meer. Al deze dingen kosten energie. Die energie haal je uit eten en drinken. In eten en drinken zitten bouwstoffen (eiwit) en brandstoffen (vet en koolhydraten):
- Eiwitten heb je nodig om je lichaam te laten groeien en om te herstellen, bijvoorbeeld wanneer je tijdens het spelen een gat in je knie valt. Eiwit zit onder andere in vlees, vleeswaren, ei, vis, vleesvervangers, kaas, melk en melkproducten en noten.
- Vetten zijn brandstoffen. Vet levert de energie die je lichaam nodig heeft, bijvoorbeeld om eten te verteren en adem te halen. Er zijn verschillende soorten vetten. De vetten in vis, noten, oliën, zachte smeersels en melkproducten zijn gezonde vetten. In vet vlees zitten minder gezonde vetten. Te veel vet is nooit goed, daar kun je te zwaar van worden.
- Koolhydraten leveren ook energie aan je lichaam.
Soorten koolhydraten
Er zijn verschillende soorten koolhydraten:
- Zetmeel: dit zit in brood, aardappelen, rijst, deegwaren, peulvruchten en bindmiddelen. Melksuiker. Je vindt het in (karne)melk, yoghurt en vla.
- Vruchtensuiker of fruitsuiker. Dit vind je in fruit, vruchtensappen, honing, appelmoes en compote.
- Sacharose: dit is de suiker uit de suikerpot. Je vindt deze in suikerklontjes, limonade, snoep en koekjes, frisdrank en zoet broodbeleg.
- Zoetstoffen: sommige voedingsmiddelen worden zoet gemaakt met kunstmatige zoetstoffen. Deze hebben geen invloed op je bloedsuiker. Meer informatie hierover lees je op Suikerplein.
Koolhydraten en glucose
Als je koolhydraten eet, breekt je lichaam deze af tot glucose. Jouw darmen nemen glucose op in je bloed. Via jouw bloed gaat de glucose naar alle cellen in je lichaam. Om de glucose op te kunnen nemen, maakt je alvleesklier insuline aan. Maar als je diabetes type 1 hebt, maakt je alvleesklier geen insuline meer aan. Als je meer koolhydraten eet, komt er meer glucose in je bloed. Dan heb je ook meer insuline nodig. Je moet dus zorgen dat je de hoeveelheid insuline afstemt op de hoeveelheid koolhydraten die je eet. Daarom is het nodig dat je weet hoeveel koolhydraten er in jouw eten en drinken zitten.
Koolhydraten tellen
Hoe kom je er nu achter hoeveel koolhydraten je eet? Daar zijn een aantal manieren voor:
- Bekijk het etiket van het product.
- Zoek het op in voedingswaardetabellen, zoals de Eettabel van het Voedingscentrum.
- Gebruik een handige app of website, zoals de Koolhydraatkenner of de Eetmeter.
Let op: vaak staat er hoeveel koolhydraten er in 100 gram van een product zitten. Maar meestal eet je niet precies 100 gram. Kijk op de verpakking of erop staat hoeveel jouw portie weegt. Of weeg de portie die je wilt gebruiken op een keukenweegschaal. Dan kun je berekenen hoeveel koolhydraten in jouw portie zitten. Vind je het lastig? Een van de diëtisten van Vivendia kan je helpen.
Jouw eigen voedingsplan
De diëtist geeft je ook tips over wat je beter wel en niet kunt nemen vanwege jouw diabetes type 1. Zo maken jullie samen een voedingsplan dat past bij jou en jouw leeftijd. In dat voedingsplan staan basisproducten, zoals brood, fruit, groente en melkproducten. Je kunt zelf kiezen welk soort brood, fruit, groente of melkproduct je neemt. De ene dag heb je bijvoorbeeld zin in een boterham met kaas en een beker melk bij je ontbijt. Terwijl je de andere dag liever begint met een schaaltje yoghurt met cornflakes. Dat kan allemaal.
Tips en adviezen van de diëtisten van Vivendia
De diëtisten van Vivendia hebben handige tips en adviezen op een rijtje gezet. Deze vind je op het Suikerplein bij bestanden onder het kopje ‘Eten en drinken’. Heb je vragen? Dan kun je altijd contact opnemen met de diëtisten.